یکی از مشکلاتی که افراد در رعایت برنامهی غذایی با آن مواجه میشوند عدم توانایی در پاسخ به این سؤال است که آیا من واقعاً گرسنه هستم یا اینکه دچار میل و ولع شدهام؟ البته بین میل و ولع تفاوتهایی وجود دارد که در ادامه به آن میپردازیم.
وقتی از مراجعینم سؤال میکنم که در طول روز چه غذاهایی مصرف کردید به نکات جالبی اشاره میکنند که با بررسی آنها در این مقاله میتوانیم درک بهتری از گرسنگی، میل و ولع داشته باشیم.
مراجعین عزیزم در پاسخ به سؤال من پاسخ دادند که آقای خانی ما معمولاً تمایل داریم بعد از خوردن نهار، خوراکیهای شیرین مانند خرما، شیرینی یا حتی یک میوه بخوریم اما نمیدانیم این به دلیل گرسنگی است یا نه؟!
تفاوت بین گرسنگی، میل و ولع
ابتدا باید توانایی این را کسب کنیم که تفاوت بین گرسنگی با میل و ولع را به دست آوریم.
بهتر است گرسنگی واقعی را برایتان توضیح دهیم.
ویژگیهای گرسنگی واقعی:
- چند ساعت از آخرین باری که غذاخوردهاید گذشته است.
- احساس میکنید شکمتان خالی است.
- اگر چیزی بخورید احساس خوب و رضایت بخشی به شما دست خواهد داد.
درصورتیکه ویژگیهای بالا را در خود دیدید شما دچار احساس گرسنگی واقعی شدهاید و حتماً بایستی برای کنترل گرسنگی اقدام کنید. متأسفانه برخی از مراجعین ما در این موارد خود را کنترل میکنند و چیزی نمیخورند. درصورتیکه عدم پاسخ به گرسنگی واقعی عواقب خطرناکی را برای شما به همراه خواهد داشت.
یکی از مراجعین عزیزمان که قبلاً از رژیمهای غذایی سخت و بیپایه و اساس استفاده میکرد تجربهای را با من درمیان گذاشت که:
آقای دکتر خانی من قبلاً رژیمهای غذایی مختلفی را رعایت کردم.
دریکی از این رژیمها که یکی از دوستانم به من معرفی کرد مجبور بودم فقط میوه مصرف کنم.
به این صورت که صبح بعد از خوردن یک عدد میوه تا نهار نباید چیزی میخوردم و بدنم صف میرفت.
احساس خالی بودن شدید شکم به من دست میداد اما برای کاهش وزن حاضر بودم هر کاری انجام دهم.
از این دوستمان سؤال کردم که آیا این روش به شما جواب داد؟
در پاسخ گفتند که :
خیر، نهتنها جوابی نگرفتم بلکه وزنم بیشتر هم شد. بعدازاینکه دورهی رژیم تمام شد شدیداً به سمت خوراکیها ولع پیدا کردم.
نمیتوانستم جلوی خودم را بگیرم. حدود 5 کیلوگرم به وزن اولیهام نیز اضافه شد.
خوب همانطور که این دوستمان نیز اشاره کرد به دلیل عدم توجه به احساس گرسنگی واقعی درنهایت با اتمام رژیم غذایی که داشتند با شکست مواجه شدهاند.
حال به بررسی میل به خوردن میپردازیم:
ویژگی میل به خوردن:
- زمانی که شکمتان آرام است، اما صرفاً دلتان میخواهد چیزی بخورید.
احتمالاً برای شما هم پیشآمده که شرایط گرسنگی واقعی را نداشتهاید اما تمایل به خوردن خوراکی خاصی احساس کرده باشید!
در این مواقع شما با میل به خوردن مواجه هستید که به دلیل عادتهای نادرست در شما به وجود آمده است.
مثال واضحی که میتوانیم به آن اشارهکنیم میل به خوردن تنقلات همزمان با تماشای فیلم یا سریال موردعلاقهتان است. در این شرایط شما بدون اینکه احساس گرسنگی واقعی داشته باشید تمایل به خوردن تخمه، آجیل و… رادارید و درصورتیکه به این خوراکیها دسترسی داشته باشید بلافاصله شروع به مصرف میکنید.
باید مواظب باشید با توجه به اینکه این شرایط بسیار در طول روز رخ میدهد بایستی در برابر آن بتوانیم با راهکارهایی که در ادامهی مقاله به آن اشاره میکنیم مقابله کنیم.
ولع
اما درنهایت به بررسی ولع خوردن میپردازیم. شاید بتوان گفت قویترین احساس در بین سه احساس گفتهشده ولع میباشد.
ویژگی احساس ولع:
- زمانی که تمنای شدیدی برای خوردن یک غذای خاص یا نوعی خوراکی همراه بااحساس اشتیاق مصرف دردهان، گلو یا بدنتان وجود دارد.
تجربهی یکی از مراجعینمان را باهم مطالعه میکنیم:
آقای خانی من واقعاً به برخی مواد غذایی ولع شدیدی دارم. این ولع در حدی است که در صورت نبود آن مادهی غذایی کیلومترها مسافت را طی میکنم تا به آن دست پیدا کنم. مثلاً خوراکیای که خیلی به آن ولع دارم بستنی یک فروشگاه معروف است که حدود 30 کیلومتر از خانهی ما فاصله دارد. برخی مواقع که واقعاً ولع خوردن آن به من دست میدهد این مسافت را طی میکنم تا بتوانم بستنی موردعلاقهام را تهیه کنم.
همانطور که متوجه شدید دوست ما ولع شدیدی به خوردن بستنی دارد.
بیشتر افراد نسبت به شیرینیها دچار ولع میشوند بهگونهای که با خوردن یک عدد از آن موتور آنها روشنشده و شیرینیهای بعدی را یکی پس از دیگری میخورند.
همهی گرسنگیها، گرسنگی نیستند.
دریکی از مقالات سایت به این موضوع اشارهکرده بودم که برخی گرسنگیها تشنگیاند! حال با خواندن این مقاله تا به اینجا متوجه شدیم که همهی گرسنگیها گرسنگی نیستند و برخی از آنها میل و برخی ولع هستند.
احتمالاً اگر دچار اضافهوزن هستید بیشتر آنها گرسنگی نباشند!
حالا که متوجه شدیم نباید به هر احساس خوردن پاسخ مثبت بدهیم بهتر است سراغ یک تمرین برای افزایش قدرت تفکیک احساسات خوردن میرویم.
تمرین کنترل گرسنگی، میل و ولع
در این تمرین شما میبایستی هر یک ساعت، در هر مکانی تا زمانی که به تختخواب برای خوابیدن میروید از خودتان بپرسید:
آیا الان دلم غذا میخواهد؟
درصورتیکه پاسخ شما بله است به ویژگی احساسی که دارید توجه کنید و ببینید که آن ویژگی احساسی به کدامیک از ویژگیهای گرسنگی، میل و ولع نزدیکتر است.
سپس در جدولی مانند جدول زیر آن را وارد کنید.
زمان | احساسها | برچسب ( گرسنگی، میل، ولع ) |
8:00 | احساس خالی بودن شکم | گرسنگی |
9:00 | هیچکدام | هیچکدام |
10:00 | احساس خالی بودن شکم | گرسنگی |
11:00 | احساس آرام بودن شکم اما تمایل به مصرف تخمه | میل |
12:00 | تمنای شدید، اشتیاق دردهان برای شیرینی( دیدن شیرینی ) | ولع |
13:00 | احساس خالی بودن و قاروقور کردن شکم | گرسنگی |
14:00 | تمنای شدید به چیز شیرین | ولع |
همانطور که در این تمرین مشاهده میکنید با تمرکز روی احساساتی که دارید بهراحتی میتوانید متوجه شوید که کدامیک از احساسها واقعی است و بایستی به آن پاسخ داده شود و سایر احساسات نیازی به پاسخ ندارند بلکه گرسنگی کاذب هستند.
شما نیز میتوانید با انجام این تمرین بهراحتی بااحساس گرسنگی، میل و ولع خود آشنا شوید و فقط به احساس گرسنگی خودپاسخ دهید.
امیدواریم از مطالعهی این مقاله لذت ببرید. من وحید خانی هستم از مجموعهی همیار تناسب و بسیار خوشحال از اینکه همیار شما در مسیر تناسباندام هستیم.