سنگ کیسه سفرا چیست؟
سنگ کیسه صفرا یا سنگ کیسه سفرا (Gallstone) یک مشکل شایع در کیسه صفرا است. کیسه صفرا یک عضو کوچک و کیسهای شکل است که در زیر کبد قرار دارد و وظیفه ذخیره صفرا را بر عهده دارد. سنگ کیسه سفرا به تشکیل تودههای سنگین که در داخل کیسه صفرا تشکیل میشوند، اطلاق میشود.
سنگهای کیسه صفرا معمولاً از ترکیب صفراک درون کیسه صفرا وجود دارند. این تودهها ممکن است به صورت ریز یا بزرگ شکل بگیرند و به تنظیمات مختلف بستگی دارد. در برخی از موارد، سنگهای کیسه صفرا بیماریهایی نظیر تنبول گلوکوز (مشکل در عملکرد کیسه صفرا)، آب نشتی مصرف صفرا (بستر برای تشکیل سنگ)، عوارض جراحی قبلی، ژنتیک و عوامل مؤثر بر ترکیب شیمیایی صفرا وابسته است.
سنگ کیسه سفرا ممکن است بدون علامت خاصی وجود داشته باشد و در بسیاری از موارد بیماران به صورت تصادفی در طی بررسیهای پزشکی تشخیص داده میشوند. اما در برخی موارد، ممکن است سنگهای کیسه صفرا باعث علائم و نشانههایی مانند درد ناحیه بالا و میانی شکم، تهوع، استفراغ، سوزش در ناحیه ناحیه معده و بالغههای رنگ زرد شونده پوست و سفیده شدن چشمها شوند.
در صورتی که شما اعتقاد دارید سنگ کیسه سفرا در مورد شما مشکل ایجاد کرده است، توصیه میشود با موسسه همیار تناسب مشورت کنید.
علل سنگ کیسه صفرا:
سنگ کیسه صفرا معمولاً به دلیل اختلالات در ترکیب شیمیایی صفرا و عوامل دیگر شکل میگیرد. برخی از علل و عوامل مؤثر در تشکیل سنگ کیسه صفرا عبارتند از:
فاکتورهای شیمیایی:
ترکیب صفرا از املاح و مواد مختلف تشکیل شده است. اگر ترکیب شیمیایی صفرا تغییر کند و مقدار زیادی از مواد محصول غذایی یا مواد صفراک آب نشسته در صفرا به وجود آید، احتمال تشکیل سنگ کیسه صفرا افزایش مییابد.
عوامل ریسک خاص:
برخی از عوامل ریسک میتوانند احتمال تشکیل سنگ کیسه صفرا را افزایش دهند، از جمله:
-
جنسیت: زنان بیشتر از مردان به سنگ کیسه صفرا مبتلا میشوند.
-
سن: بیشترین احتمال تشکیل سنگ کیسه صفرا در افراد بالای 40 سال وجود دارد.
-
ژنتیک: وجود تاریخچه خانوادگی از سنگ کیسه صفرا میتواند عاملی در افزایش خطر ابتلا به آن باشد.
عوامل مرتبط با رژیم غذایی:
مصرف بالای چربیهای اشباع شده، کلسترول و کلسیم در رژیم غذایی میتواند
خطر ایجاد سنگ کیسه صفرا را افزایش دهد. همچنین، رژیم غذایی فقیر در فیبر میتواند نقشی در تشکیل سنگ کیسه صفرا ایفا کند.
چاقی و نارسایی فعالیت بدنی:
چاقی و کمبود فعالیت بدنی میتوانند به افزایش خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا منجر شوند.
تاریخچه خانوادگی:
وجود تاریخچه خانوادگی از سنگ کیسه صفرا میتواند خطر ابتلا به آن را افزایش دهد.
بارداری:
در دوران بارداری، سطح هورمونهای تناسلی زنان تغییر میکند و این ممکن است به تشکیل سنگ کیسه صفرا منجر شود.
داروها:
برخی داروها ممکن است باعث افزایش خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا شوند، به عنوان مثال هورمونهای آمپولیک، داروهای کاهنده چربی خون و داروهای تخصصی مانند سنترونیدازول.
بیماریهای مرتبط:
برخی از بیماریها و شرایط پزشکی مانند دیابت، سندرم متابولیک، سیروز کبدی، سندرم گیلبرت و عفونت مصرف صفرا میتوانند به تشکیل سنگ کیسه صفرا مرتبط باشند.
در صورتی که شما علائم مشابه سنگ کیسه صفرا دارید یا در معرض عوامل ریسک قرار دارید، توصیه میشود با پزشک خود مشورت کنید. او میتواند تشخیص دقیقی برای شما قرار دهد و نیازمندیهای درمانی را براساس وضعیت شما تعیین کند.
درمان سنگ کیسه صفرا
درمان سنگ کیسه صفرا بستگی به نوع و اندازه سنگ، علائم مربوطه و وضعیت عمومی بیمار دارد. در برخی موارد، اگر سنگ کیسه صفرا عارضههایی ایجاد نکند و بیمار علائم قابل تحمل داشته باشد، نیازی به درمان فوری نیست. در این موارد، پزشک ممکن است برنامهای تغذیهای توصیه کند و بیمار را در دوره مشاهده قرار دهد تا وضعیت بررسی شود.
اما در صورتی که سنگ کیسه صفرا علائم نامطلوب ایجاد کند، به تعدادی گزینه درمانی ممکن است پرداخته شود، که شامل موارد زیر میشود:
جراحی:
جراحی پیوند کیسه صفرا یا کولسیستکتومی به منظور برداشت کامل کیسه صفرا و سنگها استفاده میشود. این روش معمولاً در موارد سنگهای بزرگ، تکراری، علائم شدید و عفونتهای مرتبط با سنگ کیسه صفرا استفاده میشود.
دستگاه لیتوتریپسی:
این روش غیرجراحی است و از امواج صوتی برای خرد کردن سنگها درون کیسه صفرا استفاده میکند. سپس سنگها به صورت طبیعی از بدن خارج میشوند.
ترکیب درمانی:
بسته به شرایط بیمار، پزشک ممکن است ترکیب درمانی شامل داروها برای کنترل علائم (مانند درد و التهاب) و دستگاه لیتوتریپسی را توصیه کند.
مهم است که در مورد درمان سنگ کیسه صفرا باموسسه همیار تناسب مشورت کنید تا بهترین گزینه درمانی برای شما تعیین شود.